ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားမ်ား Political Ideologies

လစ္ဘရယ္၀ါဒ၏ အရင္းအျမစ္မ်ား (The Origins of Liberalism) လစ္ဘရယ္၀ါဒ၏ ရင္းျမစ္မ်ားကို ရွာေဖြျခင္းသည္ တစ္နည္းအားျဖင့္ မေတြ႔ႏိုင္သည့္ အရာကို ရွာ ေဖြျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အျဖစ္အပ်က္အားလံုးသည္ သမုိင္းတြင္ ယင္းတို႔၏အေရွ႕ အေနာက္ ေပၚေပါက္ခဲ့ သည့္ အျဖစ္အပ်က္ မ်ားႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေန ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ကို ေရွာင္တခင္ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား သို႔မဟုတ္ အရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္ ဟု ယူဆျပီး တစ္ခု တည္းကို ေရြးထုတ္ ျခင္းသည္ အမွားကို က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္သည္။ စဥ္ဆက္ျဖစ္စဥ္ တသီတန္းတည္းမွ တစ္ခု တည္းကိုသာ ေရြးထုတ္ျခင္း ေၾကာင့္ အမွားကို က်ဴးလြန္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ကိုသိျမင္ႏိုင္ရန္ အားထုတ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုမည္ဆုိပါက ဆိုႏိုင္ သည္။ ယင္းသို႔ အားထုတ္ ျခင္းသည္ အေျပာင္းအလဲ မ်ားစြာေပၚတြင္ အာရံုစိုက္ျခင္းျဖစ္၍ ယင္းကို ျပႆ နာျဖစ္ေနသည့္ အေၾကာင္းအရာ၏ ဥပဓိရုပ္ကို ေဖာ္ျပရာတြင္ အေရးပါသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ထူးျခားေသာ ျဖစ္မ်ားမွာ လစ္ဘရယ္၀ါဒ မည္သို႔ တိုးတက္ ဖြံ႔ျဖိဳး လာသည္ဆိုသည့္ အေၾကာင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားမွာ ကံေကၽြးခ်စနစ္ ပ်က္စီးျခင္း အစဥ္အလာ ရွိေနခဲ့ေသာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ကစ္ သလစ္ ဂိုဏ္း ( Catholic Church ) ႏွင့္ ဘုရင္တို႔အား ဘုရားသခင္က ေပးထားသည္ဟု ယံုၾကည္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အာဏာ ( Divine Rights of Kings ) မ်ား က်ဆံုးျခင္းတို႔ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ကံေကၽြးစနစ္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ မွဴးႀကိီးမတ္ႀကီးမ်ား၏ တန္ခိုးအာဏာ က် ဆံုး ရျခင္းမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ ဘုရင္မ်ား၏ အာဏာကို စုစည္းတည္ေဆာက္မႈ ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကုန္စည္ႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ပို၍ လြတ္လပ္ေသာ ေစ်းကြက္ တည္ေဆာက္ျခင္း စသည္တို႔ သည္ လစ္ဘရယ္ ၀ါဒ တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳး လာေစရန္ အေထာက္အကူျပဳသည့္ အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ အစိုးရႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လစ္ဘရယ္တို႔ ရႈျမင္သည့္ ၾကန္အင္လကၡဏာ အေျခ ခံမ်ားကို ေဟာ့တ္၏ သေဘာတရားမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရသည္ ။ ဂုဏ္အရည္အေသြးမရွိေသာ သက္ဦး ဆံပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လိုလားသူမ်ားအား ေထာက္ခံရာတြင္ မည္သူ႕ကိုမွ် ဖယ္ထုတ္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ အာဏာ၏ အေျခခံမွာ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ ဘ၀လံုျခံဳေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ရရွိေစရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား တြင္ အေျခခံ သည္။ ယင္းကို အခြင့္အေရး တစ္ရပ္ဟူ၍ သေဘာမထားေခ်။ ၁၇ ရာစုအတြင္းက ေပၚထြန္းခဲ့သည့္ ဂၽြန္ေလာ့ စ္ ( Jhon Locks) သည္ လစ္ဘရယ္ အယူ အဆ သေဘာထားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပိုမိုရွင္းလင္းစြာ ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။ သူသည္ အဘိဓမၼာ ဆရာတစ္ဦး ႏိုင္ငံေရး သီအိုရီ သမားတစ္ဦး လည္းျဖစ္သည္။ သူကႏိုင္ငံေရးအာဏာ သည္တစ္ဦးခ်င္း မ်ား အၾကားျပဳလုပ္ ေသာ သေဘာတူ ညီမႈမ်ားမွ ေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္ ဟု ဆိုသည္။ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္ အလားအလာေကာင္းသည့္ ဤအေမွ်ာ္ အျမင္ ရွိေသာ သေဘာတရားမ်ား သည္ လူတစ္ဦးခ်င္း စိတ္၀င္စားသည့္ သေဘာထားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ယင္သေဘာထားသည္ ေနာင္ေသာအခါ လစ္ဘရယ္ အယူ၀ါဒ၏ အေရးပါေသာ သေဘာထားတစ္ရပ္ျဖစ္လာသည္။ ယင္းသည္ လစ္ဘရယ္ အယူ အဆ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အဆင့္နိမ့္ဆံုးေနရာ၌ ေရာက္ရွိေနခဲ့သည္။ ဤအေျခအေနသည္ အစိုးရ အလုပ္တြင္ တရား ဥပေဒ စိုးမုိးေရးႏွင့္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကို ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ လုပ္ရပ္တစ္ခု မွ်သာ ျဖစ္ သည္ဟု ရႈျမင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ တစ္ဦးခ်င္းတို႔သည္ မိမိတို႔၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို လုပ္ၾကရမည္ဟု ဆိုသည္။ ဂ်ေရမီဘင္သန္ ( Jeremy Bentham ) သည္ ၁၉ ရာစု အစပိုင္းတြင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒ၏ တိက်၍ ၾသဇာရွိေသာ သေဘာတရားေရးရာအတည္ျပဳခ်က္တစ္ရပ္ကို ထုတ္ေပးခဲ့သည္။ သူက လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးခ်င္း တို႔အား လြတ္လပ္ခြင့္ေပးႏိုင္သမွ် ေပးရမည္။ သို႔မွ သူတို႔၏ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ကိုျမွင့္တင္ေပးႏိုင္မည္ ဟု ဆိုသည္။ တစ္ဦးခ်င္းႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး လြတ္လပ္မႈသည္ ေပၚေပါက္လာသည့္ လြတ္လပ္မႈမ်ားအတြက္ တန္ဖိုး ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး လြတ္လပ္မႈမ်ားသည္ တန္ဖိုးရွိျခင္းေၾကာင့္ ယင္းသို႔ ယူဆသည္မဟုတ္ ေခ်။ ယင္းတို႔ သည္ လူမႈေရး ကိစၥမ်ား အတြက္ တန္ဖိုးရွိသည္ဟု ယူဆျခင္းေၾကာင့္သာ ယင္းတို႔ တန္ဖိုး ရွိသည္ဟု ယူဆျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤအယူအဆကို ေနာင္အခါ၌ အျခားသေဘာတရားေရးရာကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦး ( J.S.Mills) က အကာအကြယ္ေပး ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ပြင့္လင္းေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း အား လြတ္လပ္ခြင့္ေပးျခင္းသည္ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္အဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ လူတစ္ ဦးခ်င္း၏ အေရးကိစၥတြင္ အစိုးရက မတရားသျဖင့္ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈမ်ားကို ဖယ္ရွား ပစ္ရမည္ဟု ဆို သည္။ ထုိ႔ျပင္မတန္တဆျဖစ္သည့္ လူအမ်ား၏ ေ၀ဖန္မႈမ်ားကိုလည္း အလားတူဖယ္ရွားးပစ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သူက လူသားကို တိုးတက္ေနေသာ သတၱ၀ါ အျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ လြတ္လပ္မႈကိုခ်ီး က်ဴးေျပာဆိုရာတြင္ လြတ္လပ္မႈကို အေျခခံအေၾကာင္း ရင္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ၁၉ ရာစုကုန္ဆံုးခ်ိန္တြင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒ၏ ယံုၾကည္မႈျဖစ္ေသာ တစ္ဦးခ်င္း၏ဘ၀တြင္ လြတ္လပ္ ခြင့္ကို အစိုးရက အနည္းဆံုးမွ်ကိုသာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ရမည္ဆိုသည့္ အယူအဆကို လႈပ္ေစခဲ့ပါသည္။ ထို စဥ္အခါက ျဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ လစ္ဘရယ္ မ်ားစြာတို႔က ႏိုင္ငံေတာ္၏ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အခန္က႑ ကို ေထာက္ခံေျပာဆိုသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ လူမႈေရး ဆိုးသြမ္းမႈ မ်ားကို ႏွိပ္ကြပ္ရာတြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔စြာ ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု သေဘာထားခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒသစ္ ဟုေခၚသည့္ အယူအဆ သစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာသည္။ ယင္း အယူအဆ သစ္က စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ က လြတ္လပ္ ခြင့္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ အယူအဆကို ပယ္ခ် သည္။ ထုိ႔ျပင္ အလုပ္ရံု ဥပေဒျပဳျခင္း မ်ိဳုးကဲ့သုိ႔ေသာ ကိစၥမ်ိဳးတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ပါ၀င္စြက္ဖက္ ျခင္းသည္ လြန္လပ္မႈကို က်ယ္ျပန္႔ေစသည္ဟု ဆိုသည္။ အဆိုပါ လစ္ဘရယ္ ၀ါဒသစ္ကို တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳး ေစခဲ့သူ တစ္ဦး ေပၚေပါက္ခဲ့ သည္။ သူက ဂရင္း (T.H Greene) ျဖစ္သည္။ လူအမ်ား ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ အားထုတ္ရန္မွာ တစ္ဦးခ်င္း၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္ဟု သူကရႈျမင္သည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ လြတ္ လပ္မႈအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းလာႏိုင္သည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။ အလားတူပင္ လူမႈေရး ကိစၥမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ျခင္းျဖင့္ လူမႈေရး အေျခအေန ပိုမိုေကာင္းမြန္လာႏိုင္သည္ဟု ယူဆခဲ့သည္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစုအတြင္း လစ္ဘရယ္ ၀ါဒ၏ အေျခအေန (Libralism in the Twentieth Century ) လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္း၏ ဘ၀တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းကို လိုလားေသာ လစ္ဘရယ္ အယူ၀ါဒသည္ ၂၀ ရာစု အလယ္ပိုင္းတြင္ အရွိန္အဟုန္ ျပင္းစြာျဖင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးလာခဲ့သည္။ ကင္းစ္( Kyenes) ႏွင့္ ဘီးဗားရစ္( Beveridege) တို႔သည္ ျဗိတိန္တြင္ လူမႈ ဖူလံု ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္ေပၚလာေရးကို ပံုေဖာ္ ေပးခဲ့သည့္ ဗိသုကာမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ စီးပြားေရးစီမံခ်က္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သိသာထင္ရွား ေသာ သေဘာတရား သမားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ တစ္ဦးခ်င္း အားျဖင့္ သူတို႔၏ ဘ၀လံုျခံဳေရးအတြက္ အာမခံခ်က္ ရရွိေစရန္ ရပ္တည္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ ရွိေစလိုသူမ်ား လည္းျဖစ္သည္။ သို႔မွ တစ္ဆင့္တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္မႈကုိ တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ လစ္ဘရယ္သီအိုရီသမားမ်ားၾကားတြင္ ေသးငယ္ေသာႏိုင္ငံ အတြက္ ေရွ႕ေနလိုက္ေပးေနသူ မ်ား ဆက္လက္ရွိေနခဲ့သည္။ ထင္ရွားသူမွာ ၾသစေၾတးယား ႏိုင္ငံသား ဗြန္ေဟးယက္ Von Hayeh ျဖစ္သည္။ သူသည္ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စနစ္ကို လူသား၏ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားေၾကာင့္ လူမႈေရး အေျခခံ ေပၚတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ရန္ ေပၚေပါက္လာသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ နည္လမ္းျဖစ္သည္ ဟု ရႈျမင္သည္။ ယင္းနည္းအားျဖင့္ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀မႈႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ တို႔အတြက္ လံုျခံဳမႈ ရွိသည္ဟု ဆို သည္။ ၂၀ရာစု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုစဥ္က လက္ရွိ စီးပြားေရး စီမံခ်က္မ်ား မေအာင္မျမင္ျဖစ္ေနသျဖင့္ သူ၏ လစ္ဘရယ္၀ါ။သစ္သေဘာတရားကို လူႀကိဳက္မ်ား လာခဲ့သည္။ ေနာ္ဇစ္က အေသးငယ္ဆံုးႏိုင္ ( Minimal State) ၏ျမင္ကြင္းကို ပံုေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ယင္းအယူ အဆကို သီအိုရီသမား အခ်ိဳ႕က သေဘာက်သည္။ လစ္ဘရယ္ အယူအဆက တစ္ဦးခ်င္း၏ ဘ၀တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ က ပို၍ စြက္ဖက္ေသာ လစ္ဘရယ္၀ါဒသည္ ႏိုင္ငံေရး သိီအိုရီ သမား အမ်ားစု၏ ခ်ီးမြမ္းျခင္း ကို ခံခဲ့ရသည္။ သို႔ရာတြင္ ေခတ္ျပိဳင္ႏိုင္ငံေရး သီအိုရီမ်ား၏ အယူအဆ ဗဟုိအခ်က္မွာ ဘက္မလိုက္ေသာ လစ္ဘရယ္၀ါဒကို တရားမွ်တသည့္ သေဘာတရား အျဖစ္ တည္ရွိေနေစလိုသည့္ ေခတ္ျပိဳင္ အယူအဆတစ္ခုရွိသည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္ေစလို သည္မွာ လစ္ဘရယ္ ၀ါဒအေနျဖင့္ ေကာင္းေသာ ဘ၀ ဆိုသည့္ အျငင္းပြား လ်က္ရွိေသာ အယူအဆႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘက္မလိုက္ဘဲေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥတြင္ လစ္ဘရယ္မ်ား က လူတစ္ဦးခ်င္းအား သူတို႔ ႀကိဳက္သလို ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ လစ္ဘရယ္၀ါဒ အား ယခုလုိ အကာအကြယ္ ေပးထားျခင္းျဖင့္ အျခားသေဘာတရား မ်ား၏ ဖိအားကို ခံႏိုင္ရည္ စြမ္းအားရွိမရွိ ၾကည့္ ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ လူပုဂၢဳိလ္ တစ္ဦးခ်င္း၏ လြတ္လပ္မႈ သည္ အေျခခိုင္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးတစ္ရပ္ဟုတ္မဟုတ္ အကဲျဖတ္ ရန္လည္း လိုဦးမည္ျဖစ္ သည္။

http://www.hin4ooe.com/